Pierwszy wizyta w sądzie, umówmy się, dla większości osób nie należy do przyjemnych sytuacji, na które z niecierpliwością wyczekują. Pierwsza styczność z wymiarem sprawiedliwości, dla większości osób, może równać się ze sporym stresem. Warto zatem przed pierwszą rozprawą, czy to w charakterze świadka czy strony zapoznać się z kilkoma podstawowymi zasadami, które należy przestrzegać zarówno przed salą sądową jak i po wejściu na nią.
1. Wezwanie na rozprawę – „stawiennictwo obowiązkowe”
Jeżeli otrzymałeś z sądu wezwanie na rozprawę, koniecznie staw się na wyznaczony termin. Jeżeli z przyczyn losowy, Twoje stawiennictwo w sądzie będzie niemożliwe, wówczas powinieneś skierować do sądu krótkie pismo z usprawiedliwieniem swojej nieobecności. Pismo takie powinno być wysłane przed zaplanowaną rozprawą, aby sąd w razie potrzeby miał szansę zmienić wyznaczony termin.
2. Zabierz ze sobą dowód tożsamości
Zanim przystąpić do składania wyjaśnień czy zeznań (w zależności od tego w jakim charakterze występujesz), sąd będzie chciał potwierdzić Twoją tożsamość i w tym celu poprosi Cię o przedstawienie dokumentu tożsamości, który należy sądowi okazać. Może nim być dowód osobisty lub paszport.
3. Bądź punktualny i nie wchodź na salę bez wywołania
Na każdą z rozpraw wyznaczoną na dany dzień sąd ma zaplanowany określony czas. Oczywiście zdarza się tak, że jakaś rozprawa ulegnie przedłużeniu. Warto jednak być zawsze przed planowaną godziną rozpoczęcia rozprawy, aby uniknąć niepotrzebnych nerwów. Jeżeli jednak zdarzy się tak, że nie będzie możliwe dotarcie na czas, koniecznie zadzwoń do sekretariatu odpowiedniego wydziału z wyjaśnieniem przyczyn spóźnienia – informacja ta zostanie przekazana sądowi i najczęściej poczeka on chwile zanim rozpocznie czynności.
Należy również pamiętać, że każda rozprawa zostaje „wywołana” przez protokolanta. Zatem nawet jeżeli stawisz się przed planowaną godziną rozpoczęcia rozprawy to nie pukaj do drzwi. Sprawa zostanie wywołana kiedy sąd będzie gotowy do procedowania.
4. Zajmij właściwe miejsce
W przypadku sali sądowe ma to bardzo duże znaczenie, bowiem każdy w procesie ma przydzielone określone miejsce na sali sądowej. Oczywiście jeżeli występujesz w sądzie bez pełnomocnika, wówczas nikt nie będzie wymagał od Ciebie znajomości tych zasad i najpewniej to sąd wskaże odpowiednie miejsce, jednak warto wiedzieć o podstawowej zasadzie.
Po prawej sądu miejsce zajmują: prokurator, oskarżyciel inny niż prokurator, powód, wnioskodawca lub przedstawiciel społeczny. Po lewej zaś stronie sądu – oskarżony, pozwany i inni uczestnicy postępowania. Interwenient uboczny zajmuje miejsce obok strony, do której przystąpił. Zasada ta nie dotyczy świadków, ponieważ nie siedzą oni na sali rozpraw, a przed nią i są „wywoływani” po kolei.
5. Zwracanie się do sądu
Kiedy zwracasz się do sądu, za każdy razem wstań i używaj zwrotu „Wysoki Sądzie”. Wiele osób, zwłaszcza tych, które w sądzie są po raz pierwszy odruchowo do sądu zwracają się per Pani / Pani. Jest to niestosowne i sąd na pewno za taki zwrot upomni nakazując zwracać się do siebie „Wysoki Sądzie”. Kolejną ważną rzeczą, o której należy pamiętać, a która również nie zawsze przychodzi naturalnie jest każdorazowe zwracanie się do sądu. Oznacza to, że nawet gdy odpowiadasz na pytania stron, czy ich pełnomocników, twarz miej zawsze zwróconą w stronę sądu.
6. Odpowiedni ubiór
Sędziowie i profesjonalni pełnomocnicy na ubranie zarzucają togę, zatem teoretycznie nikt nie spostrzeże czy pod nią mają elegancką koszulę czy t-shirt, jednak reszta osób na sali rozpraw swoim strojem powinna uwzględnić powagę sądu i dostosować się do okoliczności.
7. Emocje trzymaj na wodzy
Nawet jeżeli poczujesz wielką chęć skomentowania czegoś lub Twoje zdanie jest odmienne, powstrzymaj się od komentarzy jeśli nie zostanie poproszony o zabranie głosu. Ironiczne komentarze, prześmiewcze odzywki czy parsknięcia śmiechem skutkować będą najpewniej reprymendą ze strony sądu.
Źródła informacji: Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych, tomaszpalak.pl, naratunekkreatywnym.pl, infor.pl